Günümüzde iş yapmak, iş yönetmek ekip çalışmasını gerektirir. Üretimde, ticarette, hizmetlerde işlerin boyutları genişlemekte ve nitelikleri daha karmaşık hale gelmektedir. Bunun sonucunda bireysel çabalar yetersiz kalmakta, bireylerin kapasite sınırları zorlanmaktadır. Bu nedenle, başarılı iş yönetimi güçlü ekipler oluşturmayı ve bu ekipleri yüksek performansla çalıştırmayı gerektirir. Ekipler, yaratılan sinerji ile ekip üyelerinin ayrı ayrı yaratacakları değerlerin toplamından daha farklı ve daha fazla değer yaratırlar. Ekip çalışması, performans ve iş tatmini açısından iş yönetiminin en önemli keşiflerinden biridir. Ekiplerin bu anlamda başarılı olması ekip üyelerinin birbirini tamamlayan niteliklere sahip olmalarına ve birlikte çalıştıklarında görevlerin gerektirdiği tüm yetenekleri bünyelerinde ortaya çıkarmalarına bağlıdır.

Başarılı ekiplerin ortak özellikleri arasında güven ortamının oluşması ve tüm ekip üyelerinin kendilerine ve birbirlerine güvenmeleri başta gelmektedir. Güveni sağlayan unsur ise, açık ve dürüst iletişimdir. Ekip üyelerinin birbirlerini dinlemeleri, anlamaları, duygu ve düşünceleri paylaşmaları güveni oluşturur ve sürdürür.

Başarılı ekiplerde işbölümü, dayanışma, destek, inanç, azim ve hırs vardır. Ekip üyeleri arasında ortak sahiplenme, aidiyet duyguları gelişmiş, biz bilinci yerleşmiştir. Yüksek moral, çalışma isteği, heves, heyecan ve bir ekip ruhu vardır. Özverili çalışma, adanmışlık duygusu yaygın gözlenir. Başarılı ekiplerin üyeleri işlerini bilirler, severler ve yaparlar. Sürekli kendilerini iyileştirirler, değişime ve ilerlemeye açıktırlar.

Ekip oluşturmak bir süreç işidir. Zaman ve emek ister. İnsanların bir araya getirilmiş olması ekip oluşturulduğu anlamına gelmez. Bu süreçte bilinçli adımların atılması ve belirli aşamaların geçilmesi gerekir. Ekip oluşturma ihtiyacını duyan ve bu kararı veren bir yönetici bu aşamaların bilincinde olmalı ve bu aşamaların her birini etkili bir şekilde yönetmelidir.

Bir ekip oluşturma sürecinin tanışma, çatışma, alışma, çalışma ve ayrışma olmak üzere beş aşaması bulunmaktadır. Tanışma aşamasında, ekip üyeleri birbirlerini anlamaya, özelliklerini öğrenmeye, nasıl ilişki kuracaklarına ilişkin karar almaya çalışırlar. Daha sonra, kendilerini ekibe ait hisseden üyeler kendi özel istek, amaç ve çıkarları için çatışmaya başlarlar. Bu aşamada üyeler birbirlerini gerçek yüzleriyle tanırlar, iletişim ve bağlı olarak güven bu aşamada daha çok gelişir. Çatışmanın çözülmesi, anlaşmanın sağlanması durumunda ekip üyeleri birbirlerine alışacaklar ve ortak çalışmanın normlarını oluşturacaklardır. Önemli olan bu yüksek performanslı çalışma aşamasının olabildiğince uzun süreli ve etkin olmasını sağlamaktır. Ekip amacının elde edilmesi ya da ortadan kalkması durumunda ekip dağılacak veya dağıtılacaktır. Yeni ekipler oluşabilir, ekibe farklı amaçlar verilebilir ve yeni üyeler gelebilir.

Ekiple çalışmak bir ortaklık kültürü gerektirir. Bireyler, diğer ekip üyeleriyle sağlıklı ve sürekli ilişkiler kurmak için dinlemeye, anlamaya, paylaşmaya ve gerektiğinde özveride bulunmaya da hazır ve istekli olmalıdırlar. Ekip çalışması hoşgörünün, önyargılardan arınmanın, empatik düşünme ve davranmanın en fazla ihtiyaç duyulduğu bir süreçtir. Ekip çalışması sürecinde ekip üyeleri bilgilerini, yöntemlerini, amaçlarını ve daha da önemlisi bazı inanç ve değerlerini ekiple uyum sağlamak adına gözden geçirmek ve değiştirmek zorunda kalabilirler.

Ekip yönetmek, bilinen yönetim tekniklerinden ve tarzlarından farklı bir yaklaşım gerektirir. Alışılmış planlama, organizasyon, emir-komuta ve kontrol fonksiyonları çoğu kez ekip yönetiminde arzulanan sonuçları vermez. Ekip üyeleri ortak sahiplenme duygusunu yaşamak, ortak karar almak ve ortak sorumluluk taşımak isterler. Bu nedenle emir veren bir yöneticiden çok ilham veren bir lidere ihtiyaç duyarlar. Liderler de her ekip üyesi gibi ortak çalışmanın gerektirdiği iş ilişkilerini ve insan ilişkilerini kurarlar ve sürdürürler. Ekipleriyle birlikte karar alırlar, birlikte çalışırlar, başarısızlığın sorumluluğunu paylaşırlar ve başarıyı birlikte kutlarlar.

Kaynak:Yöneticinin yönetimi – Prof.Dr İsmet Beruçcugil