I. Bütçe

Bütçe yıllık satış, maliyet ve karların ne olacağını öngörmeye yarayan araçtır. Gelecek faaliyet dönemi için, işletmenin amaçlarına, hedeflerine ve işletme politikalarına uygun olarak işletme yönetimi tarafından hazırlanan gelecek dönem faaliyetlerini ve sonuçlarını parasal ve sayısal olarak ifade eden raporlara bütçe denir. İşletmelerin planlamalarını doğru yapabilmeleri için bütçelerini ortaya koymaları gerekmektedir. Hazırlanan bütçeyle birlikte amaçlar ve hedefler tespit edilmelidir. Bütçe yapılırken bir önceki bütçenin sonuçları gözden geçirilmeli ve hedeflenen durum ile fiili durum arasındaki sapmalar ve bu sapmaların nedenleri tespit edilmelidir.

Yeni bütçede geçmişte ortaya çıkan olumsuzlukların giderilmesi için gerekli düzeltmeler yapılabilir. Bu düzeltmeler ileriye yönelik olarak önlem alabilmeyi sağlar. Bu sebeple daha gerçekçi bütçe yapabilenler daha akılcı ve sağlıklı sonuçlar elde edebilirler. Çünkü bütçe mevcut olanaklarla neler yapılabileceği hakkındaki düşüncelerin kâğıda aktarılmasına yardımcı olur. Planlama sırasında en doğru ve verimli yolu gösterir. Bütçe hedeflere ulaşmak için ilerlenen yolda aynı zamanda nelere katlanılacağını da gösterir, işletmenin sahip olduğu kaynakları en etkili şekilde kullanma olanağı yaratarak yönetimin sağlıklı ve doğru kararlar verebilmesine yardımcı olur. Belirli dönemlerle gelir ve giderlerin sürekli kontrol altında tutulması bütçe kontrolüne yardımcı olur ve durum tespitinin doğru yapılmasını sağlar.

II. Satış Bütçesi

Genel bütçeye bağlı olarak yapılan bir satış bütçesi olası satışlarla bunlar için katlanılması zorunlu olan gider kalemlerinden oluşmaktadır. Satış bütçesinin temeli satış ve maliyet tahminine dayandığı halde içerik ve biçim olarak genel bütçeye göre fazla bir değişiklik göstermemektedir.

III. Satış Bütçelerinin Düzenlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Bütçeler geçmiş dönem sonuçlarından yararlanılarak ileriye yönelik tahmin esasına göre  düzenlenmelidirler.

• Satış bütçesi düzenlenirken öncelikle bakılması gereken yer satışların mevcut durumudur.

• Satış bütçesi işletmenin şartlarına uygun olarak hazırlanmalıdır.

• Bütçeler belirli bir dönem için düzenlenmeli bu nedenle bütçedeki hedef ve kriterler bu zaman sürecine yayılmaya çalışılmalıdır.

• Bütçe sistemi ile muhasebe sistemi arasında sağlıklı koordinasyon kurulmalı ve aylık olarak bütçe verileri ile muhasebe verileri karşılaştırmak suretiyle kontrol edilmelidir.

• Bütçe kalemleri ilgililer tarafından işletmenin elde ettiği fiili sonuçlarına göre devamlı izlenebilmeye olanak tanıyacak şekilde düzenlenmelidir.

• Bütçe hazırlanırken kaynakların maddi değeri kestirilmeli ve bütçe dönemi ile ilgili tahmini kur, enflasyon oranı, parite çalışması yapılmalıdır.

• Bütçe hazırlanması genellikle Kasım ve Aralık ayında başlar. En geç 31/12/… tarihin de yönetim kurulu

onayı alınmış ve temize çekilmiş olarak ilgili birimlere dağıtımı yapılır.

Kaynak: Telli Yamamoto-Çetin Suvaroğlu/Satışçı Olmak.