Zamandan daha değerli bir şey olmadığına göre onu saymadan harcamak kadar büyük cömertlik olamaz.’’ Journaliers,Gallimard Giriş Dünyamızın giderek global bir haline geldiği 2000’li yıllarda son derece hızlı değişim ve gelişmeler yaşanmaktadır.

Özellikle elektronik ve haberleşme alanındaki gelişmeler organizasyonlarda karar verme sürecini daha da kısaltmaktadır. Bu, aynı zamanda zamanın etkin kullanılmasını da beraberinde getirmiştir. Zamanı kullanma sanatını bilen organizasyonların rekabet üstünlüğü elde edecekleri ortadadır. Zaman Kavramı Zaman, üzerinden geçip gidilen bir boşluk değil; o elde edilip kullanılacak bir kaynak, her gün kurulan pazarın en kıymetli bir malı ve hayatta insana verilmiş en büyük bir sermayedir. Geçmişte ve günümüzde zamanın sırrını kavrayanlar, hep yükselmişler, onu bir boşluk olarak algılayanlar ise, onun öğütücü dişleri arasında eriyip gittiler. Eğer yeniden aktivite kazanmanız ilerlemeniz isteniyorsa öncelikle zamana hâkim olmanın yolları araştırılmalıdır.

Bu çok önemli sermayenin saniyesi dahi atıl kalmamalı ve onu en iyi şekilde değerlendirme metotları yöneticilere ve gençliğe öğretilmelidir. Ara vermeden her gün birkaç saat görevlerini tam yerine getiren kimseler, zamanla ortaya koydukları eserler karşısında kendileri bile hayrette kalmışlardır. Aslında sistemli düşünme, sistemli çalışma, etkin zaman kullanımı gibi fiyatı yüksek şeylere insanların pek çoğu ilgi göstermez ancak, en verimli ve başarıya giden en kısa yol budur. Zamana bir kaynak olarak baktığımızda, diğer üretim faktörlerine benzemediği görülür. Bu nedenle zaman hammadde gibi depolanamaz, nakit para gibi tasarruf edilemez, bir makine gibi üretime katılamaz. Yani zamanı fiziksel olarak yakalamak, onu bir üretim girdisi gibi kullanmak ve ona sahip olmak mümkün değildir.

Ancak, tek yapabileceğimiz, zamanı en verimli bir şekilde kullanabilmektir. Bu noktada insana, zamanı nasıl kullanacağını karar verme yetkisi verilmiştir Kişiye düşen, diğer üretim faktörlerinde olduğu gibi zamanı da amaçların gerçekleştirilmesi yolunda israf etmeden etkin bir şekilde kullanmaktır. Zamanın Ekonomik Boyutu İnsanın zaman olgusuna gereken önemi veremeyen tutumu, onu serbest ekonomik niteliği olmayan, bol bir kaynak olarak algılamasından kaynaklanmaktadır. Eğer insan zaman içinde bir bedel ödemiş olsaydı, pek insan zamanı şu anda olduğundan daha farklı şekilde kullanırdı.

Zaman farklı bakış açılarıyla değerlendirmek mümkündür. Ancak o gerçekte daima hareketlerle dolu bir kaynak rolü oynar. Bu temel ve birçok özellikler bulunan bir kaynak rolüdür. Bütün diğer kaynaklar gibi zamanda kullanılabilir özelliktedir ve ondan istifade edilir. Ona olan ihtiyaç, ne kadar bol da olsa eksiktir. Daha fazlasına ihtiyaç vardır. Fakat zamanı yenilemek mümkün olmadığından bütün kaynakları en değerli olanıdır. Zamanın tümünü birden kullanmaya alışkın olanlara karşın, elinde yeterince olduğunu bilerek onu azar azar harcamayı bilenlerin daha az olması dikkat çekici bir durumdur.

Ekonomik büyümede karın arttırılması için, verimliliğin ölçülmesi ve artırılması zorunlu hale gelmiştir. Bu nedenle ekonomik gelişmede zaman önemli bir etken olduğundan, veriminin ölçülmesi ön plana çıkmıştır. Ekonomik olarak gelişmiş milletler ve bünyelerindeki büyük işletmelerin zamanlarını da maksimum getiri ve büyümeyi destekleyecek şekilde planlayıp kullanan yönetici insanlardan oluştuğu görülmektedir. İşletmelerde Zamanı Verimli Kullanma Yolları Zamanı verimli bir şekilde kullanmak isteyen bir işletme yöneticisinin aşağıdaki hususlara özellikle dikkat etmesi gerekmektedir.

Gerçekte birbiriyle çok yakından ilgili olan bu özellikler şöyle sıralanabilir.

1-Planı Hareket Etme İşletmelerde kaynak israfına neden olan konuların başında plansızlık gelmektedir. Genellikle zaman olmadığı gerekçesiyle bu önemli konu ihmal edilmektedir. Oysa yönetim işlevleri planlamayla başlamakta ve başarılı bir planlama da yöneticiye daha fazla zaman kazandırmaktadır. Kısacası işe planlama ile başlanmalıdır. Böylece hedefler belirlenmiş olur. Gidilecek parkur hazırdır. Sıra onun geçilmesine gelmiştir. Bu devrede planların uygulanması için bir irade gücüne ihtiyaç vardır. Uygulanma yan planlar soyut planda kalırlar ve hiçbir fayda sağlamazlar. Zamanı etkin kullanmak, ne bazı bilgilere sahip olmak nede bazı davranışları benimsemektir. O bir uygulamaya dayanan bir plan ve iradenin olmasıdır. Bunu sağlayabilmemizde ancak çevik bir irade ve zamanımızı gün, ay, yıl şeklinde planlama ve yoğunlaşma ile mümkündür.

2-Verimi Azaltan Etkenlerin Ortadan Kaldırılması Zaman yönetiminde verimi azaltan etmenlerin ortadan kaldırılması için şu üç faktörün iyi bir şekilde organize edilmesi gerekmektedir. Böylelikle zamanımızı israftan kurtarıp verimli hale getirebiliriz

a-Ekonomik faaliyetler

b-İlişki kurduğumuz kişi veya kuruluşlar

c-Ulaşım ve haberleşme. İşletme yöneticileri faaliyetlerini gerçekleştirirken aynı zamanda şu ilkeler doğrultusunda hareket ettiklerinde performansları daha da artacaktır.

d-Zamanın her anını nasıl değerlendireceğini bilmek ,

e-Eksiklerini, karakterinin zaman kullanımı konusunda tercihlerini bilmek,

f-Hayatında yaşadığı her olaydan gereken dersi alarak deneyim ve becerilerini geliştirmesini bilmek,

g-Mesleki yâda kişisel, sosyal yâda özel olsun yalnız kendi zamanını yaşadığını bilmek,

h-Hiçbir şeyi unutmayacak biçimde ek bir bellek sistemine sahip olduğundan anlamsız nedenler yerine anlamlı nasıl ve niçinler sormak

3-Yetki devri Zamanı verimli kullanmanın yollarından biride yöneticilerin yetkilerinin bir kısmını devretmesini bilmesidir. Yetki devri işletme içersinde personelin gelişmesine fırsat verdiği gibi, planlanan hedeflere daha kolay ulaşmayı sağlayacaktır. Her şeyi ben daha iyi yaparım inancı yetki devrini engelleyen bir etkendir.

4-İşe gereken önemi verme (yoğunlaşma) Druker’e göre konsantrasyon, etkili olmanın sırrıdır. Bir problem çözümünde işte yoğunlaşma başarının ön şartıdır. Çünkü bu durum insan zihninin verimliliğini arttırdığı gibi, zamanı da ustaca kullanabilmek demektir. Her şey düşüncede başlar. Bu nedenle yöneticinin zamanı verimli kullanma noktasında iyi bir tercih yapabilmek için öncelikle kendini daha iyi tanımaya çalışması ve zaman akışına ne gibi seçenekler koyduğunu iyi bilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte zamanı verimli kullanmak için planlanan hedeflere doğru ilerlerken esnek olmaya özen göstermelidir. Gerektiği zaman strateji değişikliği yapabilmelidir. Bu nedenle günlük zaman planları yapılırken denge ve uyumun olmasına dikkat edilmelidir. Kişinin işine, evine ve başta kendine ayırdığı zaman birimleri arasında dengeyi kurabilmesi insanı gerçek bir zaman ustası yapacaktır. Kaybedilen bir anın bile yeniden kazanılması ihtimalinin olmadığı hiçbir zaman hatırdan çıkarılmamalıdır

KAYNAKLAR 1-Zamanı Kullanma Sanatı, Altın Kitaplar Yayınevi, İst. 1989.(çev .i. Açıkgöz) 2-Aydın,Selim, Bilgi Çağında İnsan, TÖV. Yay., İzmir, 1994 3-Türkel, Süleyman, Kişi Zaman İlişkisi ve Zamanın Kişi Üzerinde Etkisi, Standart Dergisi Aralık 1996) 4-Şahin, M.A, Buhranlar Anaforunda İnsan TÖV. yayın no:7 İzmir 5-Drucker ,Peter. The Effective Executive Pan Bosks Ltd.1970 6-Akyüz, Yılmaz, Zamanın Verimli Kullanılması ve İşletmecilik Açısından Değerlendirilmesi, USİAD Dergisi, sayı:4,